پرانتزی بودن پاها وضعیتی است که در آن پاهای فرد به سمت بیرون خمیده به نظر می‌رسند، به طوری که زانوها حتی زمانی که مچ پاها به هم نزدیک هستند، از هم فاصله دارند.

پرانتزی بودن پاها وضعیتی است که در آن پاهای فرد به سمت بیرون خمیده به نظر می‌رسند، به طوری که زانوها حتی زمانی که مچ پاها به هم نزدیک هستند، از هم فاصله دارند. پرانتزی بودن پاها همچنین به عنوان “ژنو واروم مادرزادی” شناخته می‌شود. این وضعیت گاهی می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری بلانت یا راشیتیسم باشد و ممکن است به آرتروز زانوها و لگن منجر شود. گزینه‌های درمان شامل بریس، گچ‌گیری یا جراحی برای اصلاح این ناهنجاری‌های استخوانی می‌باشد  [1].

این وضعیت در نوزادان به دلیل فضای محدود آنها در رحم نسبتاً شایع است. معمولاً برای نوزادان نیازی به درمان نیست. پاهای کودک هنگام شروع راه رفتن، معمولاً بین ۱۲ تا ۱۸ ماهگی، شروع به صاف شدن می‌کنند و در بیشتر موارد، هیچ عارضه جانبی دائمی وجود ندارد. اگر کودک شما پس از سن ۲ سالگی همچنان پاهای پرانتزی دارد، باید با یک پزشک مشورت کنید.

چه عواملی باعث پرانتزی بودن پاها در نوزادان می‌شود؟

پرانتزی بودن پاها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علت پرانتزی بودن پاها وضعیتی به نام “ژنو واروم فیزیولوژیک” است. زمانی که جنین در رحم مادر در حال رشد بود، در یک فضای محدود قرار داشت. برخی از استخوان‌های جنینی مجبور بودند در این فضای کوچک چرخش کنند تا جا بگیرند.

ژنو واروم فیزیولوژیک فقط بخشی از فرآیند رشد طبیعی کودک شما است. اگر پاهای کودک تا سن ۲ سالگی صاف نشده باشد، ممکن است دلایل دیگری وجود داشته باشد. این دلایل عبارتند از:

• بیماری بلانت: بیماری بلانت (تیبیا وارا) یک اختلال رشد است که ناشی از مشکل در صفحه رشد استخوان ساق پای کودک شما است. بیماری بلانت در کودکان آفریقایی آمریکایی، کودکان دارای اضافه وزن و کودکانی که زود راه افتاده‌اند شایع‌تر است.
• راشیتیسم: راشیتیسم ناشی از کمبود کلسیم یا ویتامین D است. کمبود این مواد مغذی مهم باعث نرم و ضعیف شدن استخوان‌های کودک شما می‌شود و پاهای او را پرانتزی می‌کند. راشیتیسم در ایالات متحده بسیار نادر است اما در کشورهای در حال توسعه همچنان شایع است.
• کوتاه قدی: شایع‌ترین نوع کوتاه قدی ناشی از یک اختلال رشد استخوان به نام “آکندروپلازی” است. این اختلال می‌تواند باعث پرانتزی بودن پاها شود.
• مشکلات استخوانی دیگر: شکستگی‌هایی که به درستی بهبود نیافته‌اند و استخوان‌های رشد یافته به صورت غیرعادی (دیسپلازی استخوان) می‌توانند باعث پرانتزی بودن پاها شوند.
• مسمومیت با فلوراید یا سرب.

علائم پرانتزی بودن پاها چیست؟

علامت اصلی پرانتزی بودن پاها ظاهر پاهای کودک شما است. زانوهای آنها هنگام ایستادن با مچ پای کنار هم، به هم نزدیک نمی‌شوند. پرانتزی بودن هنگام راه رفتن بیشتر به چشم می‌آید. گاهی اوقات کودکان ممکن است با انگشتان پا به سمت داخل راه بروند (pigeon toes or intoeing).

با این حال، پرانتزی بودن پاها معمولاً باعث درد نمی‌شود. پرانتزی بودن پاها بر توانایی کودک در چهار دست و پا رفتن، راه رفتن یا دویدن تأثیری نمی‌گذارد. اگر پاهای پرانتزی کودک شما تا سن ۲ سالگی بهبود نیابد، با ارائه‌دهنده مراقبت‌های پزشکی کودک خود تماس بگیرید.

چگونه پرانتزی بودن پاها در نوزادان اصلاح می‌شود؟

در نوزادان و کودکان خردسال نیازی به درمان نیست مگر اینکه وضعیت شدید باشد. اگر پرانتزی بودن پاها پس از سن ۲ سالگی ادامه پیدا کند، درمان بستگی به علت وضعیت دارد. درمان ممکن است شامل کفش‌های ویژه، اسپلینت، بریس، گچ‌گیری، جراحی یا برطرف کردن علت پرانتزی بودن پاها باشد.

• بیماری بلانت: درمان زودهنگام با اسپلینت یا بریس پا میباشد و ممکن است تنها چیزی باشد که نیاز است.
• راشیتیسم: ارائه‌دهنده مراقبت‌های پزشکی کودک شما ممکن است با افزودن ویتامین D و کلسیم به رژیم غذایی، وضعیت کودک شما را درمان کند و اگر راشیتیسم ناشی از یک وضعیت ژنتیکی باشد، ممکن است شما را به یک متخصص ارجاع دهد.

اگر پرانتزی بودن پاها با وجود درمان‌های دیگر ادامه یابد، ممکن است برای جلوگیری از آسیب بیشتر و اصلاح مشکل، جراحی لازم باشد. گزینه‌های جراحی شامل موارد زیر است:

• رشد هدایت شده: با این روش، جراح کودک شما یک پلیت فلزی کوچک یا استپل را در پای کودک شما قرار می‌دهد. این کار به طور موقت رشد در سمت سالم استخوان ساق پا را متوقف می‌کند تا سمت ناسالم بتواند بهبود یابد. پای کودک شما با رشد طبیعی صاف خواهد شد و جراح کودک شما پلیت یا استپل را پس از بهبود خارج خواهد کرد.
• استئوتومی تیبیا: با این روش، جراح کودک شما استخوان ساق پا را در قسمت زیر زانو بریده و برای اصلاح تراز، آن را بازسازی می‌کند. در حالی که استخوان بهبود می‌یابد، با یک پلیت و پیچ در داخل پا یا یک قاب که در خارج از پا قرار دارد، نگه داشته می‌شود.

آیا پرانتزی بودن پاها به طور طبیعی قابل اصلاح است؟

درمان پرانتزی بودن پاها به علت آن وضعیت بستگی دارد. گزینه‌های درمان زودهنگام ممکن است شامل کفش‌های ویژه، اسپلینت، بریس یا گچ‌گیری باشد.

منابع

1. What Causes Bowlegs and How Is It Treated? William Morrison, Ann Pietrangelo. [Updated 2019 Aug 2],
   Available from: https://www.healthline.com/health/bowlegs
2. Bow Legged, [Updated 2021 Nov 02]
   Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22049-bow-legged