پزشکان این وضعیت را با برداشتن جراحی تومور و مقداری از بافت‌های اطراف درمان می‌کنند. البته روش‌های جراحی مختلفی وجود دارد.

آملوبلاستوما یک تومور نادر و خوش‌خیم سرطانی است که معمولاً در فک پایین توسعه می‌یابد. این تومور از اپیتلیوم ادنتوژنیک (سلول‌هایی که پوشش محافظ مینای دندان را تشکیل می‌دهند) به وجود می‌آید. آملوبلاستوما دومین تومور شایع ادنتوژنیک است، اما تنها حدود 1٪ از کل تومورهای فک را تشکیل می‌دهد [1]. شایع‌ترین نوع آملوبلاستوما یک تومور بزرگ و تهاجمی است که در داخل استخوان فک رشد می‌کند.

درمان معمولاً شامل جراحی برای برداشتن تومور است و ممکن است به پرتودرمانی نیز نیاز داشته باشد. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد جراحی‌های ترمیمی انجام شود تا دندان‌ها، فک یا شکل صورت بیمار بازسازی شود [2].

علائم

آملوبلاستوما اغلب علائمی ندارد، اما علائم و نشانه‌ها ممکن است شامل درد و احساس توده یا تورم در فک باشند.

اگر درمان نشود، تومور می‌تواند بسیار بزرگ شود و شکل صورت و فک پایین را تغییر داده و دندان‌ها را از محل خود خارج کند.

علل

آملوبلاستوما در سلول‌هایی که پوشش محافظ مینای دندان را تشکیل می‌دهند، شروع می‌شود و به ندرت ممکن است در بافت لثه شروع شود. علت دقیق این تومور مشخص نیست، اما چندین تغییر ژنتیکی (جهش‌ها) ممکن است در پیشرفت آملوبلاستوما نقش داشته باشند. این تغییرات ممکن است بر محل تومور، نوع سلول‌های درگیر و سرعت رشد تومور تأثیر بگذارند.

انواع آملوبلاستوما

آملوبلاستوما به طور کلی بر اساس نوع طبقه‌بندی می‌شود، اما می‌توان آن را بر اساس نوع سلول نیز طبقه‌بندی کرد. چهار نوع اصلی شامل:

• آملوبلاستومای معمولی: این شایع‌ترین نوع است و به صورت تهاجمی رشد می‌کند، معمولاً در استخوان فک پایین، و تقریباً 10% پس از درمان عود می‌کنند.
• آملوبلاستومای یونیکیستی: این نوع کمتر تهاجمی است، اما معمولاً در سنین پایین‌تر رخ می‌دهد. تومور اغلب در پشت استخوان فک پایین در نزدیکی دندان‌های مولر قرار دارد. عود پس از درمان ممکن است.
• آملوبلاستومای محیطی: این نوع نادر است و بافت لثه و دهان در فک بالا یا پایین را تحت تأثیر قرار می‌دهد. خطر عود پس از درمان کم است.
• آملوبلاستومای متاستازدهنده: این نوع بسیار نادر است و با سلول‌های توموری که در مکان‌های دور از محل اولیه در فک ظاهر می‌شوند، تعریف می‌شود.

عوارض

به ندرت، آملوبلاستوما می‌تواند سرطانی (بدخیم) شود. به‌طور بسیار نادر، سلول‌های آملوبلاستوما می‌توانند به سایر مناطق بدن (متاستاز) کنند، مانند گره‌های لنفاوی در گردن و ریه‌ها.

درمان

پزشکان این وضعیت را با جراحی برای برداشتن تومور و مقداری از بافت‌های اطراف درمان می‌کنند. روش‌های جراحی مختلفی وجود دارد. پزشک شما عوامل زیر را هنگام توصیه به جراحی خاص در نظر می‌گیرد:

• آیا نوع توموری که دارید احتمالاً گسترش می‌یابد؟
• آیا تومور شما احتمالاً پس از جراحی باز می‌گردد؟
• سلامت کلی شما.
• چگونه جراحی‌های مختلف ممکن است بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارند.

پزشکان اغلب جراحی‌های تومور را به عنوان جراحی محافظه‌کارانه یا رادیکال طبقه‌بندی می‌کنند. در جراحی محافظه‌کارانه، پزشک ممکن است تومور شما و مقدار کمی از بافت و استخوان سالم را بردارد. در جراحی رادیکال، پزشک ممکن است مقدار بیشتری از بافت و استخوان سالم را بردارد تا احتمال بازگشت تومور را کاهش دهد. افرادی که جراحی رادیکال برای برداشتن آملوبلاستومای خود انجام می‌دهند، معمولاً جراحی ترمیمی برای جایگزینی بافت و استخوان سالم و کاهش هرگونه تفاوت فیزیکی که جراحی ممکن است ایجاد کند، انجام می‌دهند.

منابع

1. Palanisamy JC, Jenzer AC. Ameloblastoma. [Updated 2022 Jul 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK545165/
2. Ameloblastoma, [Updated 2021 Nov 17]
   Available from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ameloblastoma/symptoms-causes/syc-20351278#:~:text=Overview,and%20growing%20into%20the%20jawbone.
3. Ameloblastoma, [Updated 2022 Nov 30]
   Available from: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/22143-ameloblastoma#management-and-treatment